Zasilacze LED do uprawy roślin – pełny poradnik CC/CV

Zasilacze LED do uprawy roślin – pełny poradnik CC/CV

🔥Wstęp

Zasilacze LED w lampach do uprawy – poradnik kompleksowy.

Zasilacz w lampie LED to nie tylko „pudełko z prądem”. To serce całego systemu oświetleniowego, które odpowiada za:

  • żywotność diod LED,
  • stabilność spektrum,
  • wydajność energetyczną,
  • bezpieczeństwo,
  • i finalnie: za plon, który zbierzesz.

Większość poradników w internecie kończy się na jednym zdaniu: „Użyj zasilacza 24 V” – zero kontekstu, zero tłumaczenia, zero odpowiedzialności.

Ten poradnik napisałem po to, żebyś:

  • ✅ wiedział, co to jest prąd – naprawdę, a nie tylko z memów z Voltarenem,
  • ✅ rozumiał, jak działa LED i czemu nie toleruje błędów,
  • ✅ wiedział, dlaczego tani driver może zabić Twój plon,
  • ✅ znał dokładne różnice między CC, CV, ripple, PFC, EMI i certyfikatami,
  • ✅ potrafił dobrać konkretny model Mean Well, Sosen czy Inventronics – nie „na czuja”.

Zawarte tu treści są oparte na oficjalnych dokumentacjach, datasheetach, normach IEC i IEEE, oraz dziesiątkach godzin testów praktycznych.

Ten materiał możesz pokazać inżynierowi elektroniki albo studentowi 3. roku – i nie będzie się miał do czego przyczepić.

📚Spis treści – Kompleksowy poradnik: Zasilacze LED do uprawy roślin

Punkt 1: Co to jest prąd?

🔬Część 1: Definicja fizyczna

Prąd elektryczny to uporządkowany przepływ ładunków elektrycznych w przewodniku. Najczęściej są to elektrony, które przemieszczają się przez metal pod wpływem pola elektrycznego.

Podstawowy wzór: I = dQ/dt

Gdzie:

  • I – prąd (w amperach, A),
  • Q – ładunek elektryczny (w kulombach, C),
  • t – czas (w sekundach, s).

W przewodnikach metalicznych nośnikami są elektrony, które poruszają się z tzw. prędkością dryfu (vd): vd = μ · E

Gdzie:

  • μ – ruchliwość nośników,
  • E – natężenie pola elektrycznego.

📏Część 2: Zależność prądu, napięcia i oporu – prawo Ohma

Prawo Ohma łączy trzy podstawowe wielkości: U = R · I

Gdzie:

  • U – napięcie (wolt, V),
  • R – rezystancja (om, Ω),
  • I – natężenie prądu (amper, A).

Interpretacja: Im większe napięcie U, tym więcej elektronów jest „pchanych” przez opór R, generując większy prąd I.

🔌Część 3: A jak to działa w metalowym przewodzie?

Metal zawiera ogromną liczbę swobodnych elektronów (ok. 1029 elektronów/m³). Bez napięcia – poruszają się losowo. Po przyłożeniu napięcia – zaczynają płynąć w jednym kierunku.

Ale uwaga – prędkość dryfu to nie są kilometry na sekundę, jak w filmach. Dla miedzi i prądu 1 A przez przewód 1 mm²:
vd ≈ 0,00025 m/s = 0,25 mm/s

Tak wolno? Tak. Ale sygnał elektryczny (zmiana pola) rozchodzi się niemal z prędkością światła.

💬Część 4: Jak to opisać „po ludzku”?

Wyobraź sobie, że masz rurkę wypełnioną kuleczkami. Jak naciśniesz jedną kulkę z jednej strony, to ta od razu naciska kolejną, a na drugim końcu wypada jedna kulka.

To właśnie prąd – pojedyncze elektrony poruszają się powoli, ale efekt ich ruchu jest natychmiastowy – analogicznie do fali nacisku w wężu ogrodowym.

🔥Część 5: Prąd a moc

Moc elektryczna to ilość energii przenoszoneej przez prąd w jednostce czasu: P = U · I

I stąd:

  • P = I² · R
  • P = U² / R

Kluczowe wnioski

  • Prąd to uporządkowany ruch nośników ładunku, a nie „czysty płyn”.
  • W metalach nośnikami są elektrony, ich ruch wymusza napięcie.
  • Sygnał elektryczny rozchodzi się błyskawicznie, same elektrony wolno.
  • Prawo Ohma (U = R·I) wyjaśnia zachowanie obwodów od taśm LED po wzmacniacze.

🔁Punkt 2: Rodzaje prądu – AC (zmienny) i DC (stały)

🔬Część 1: Czym różni się AC od DC?

DC (Direct Current) – prąd o stałym kierunku i wartości.

AC (Alternating Current) – prąd, którego kierunek i wartość zmieniają się okresowo, zwykle sinusoidalnie.

1.Prąd stały (DC)

Elektrony poruszają się stale w jednym kierunku.

I(t) = const. ⇒ U = R · I

2.Prąd zmienny (AC)

Elektrony zmieniają kierunek przepływu cyklicznie. W Europie sieć działa z częstotliwością 50 Hz.

I(t) = Imax · sin(2πft)

Wartość skuteczna (RMS): IRMS = Imax / √2

To właśnie RMS podajemy jako „realny” prąd/napięcie (np. 230 V AC RMS).

Część 2: Dlaczego w sieci używamy AC?

Powód 1: Łatwość transformacji

Dzięki transformatorom można zwiększyć lub zmniejszyć napięcie bardzo efektywnie (pod warunkiem, że prąd jest zmienny).

Zwiększenie napięcia przed przesyłem oznacza spadek prądu:

I = P / U

Mniejsze I → mniejsze straty na przewodach:

Pstraty = I² · R

Przykład:
1000 W przesyłane przy 230 V → ~4,35 A
1000 W przy 20 kV → tylko 0,05 A → straty znikome

Powód 2: Łatwa generacja (alternatory) i synchronizacja

Alternator (prądnica obrotowa) generuje naturalnie prąd zmienny – konstrukcyjnie prostszy i bardziej efektywny niż źródła DC.

💡Część 3: Dlaczego LED-y wymagają DC?

Zasada działania LED-a: LED (ang. Light Emitting Diode) to dioda półprzewodnikowa, która świeci tylko, gdy jest spolaryzowana w kierunku przewodzenia.

Przy prądzie zmiennym:

  • przez połowę cyklu LED nie przewodzi (napięcie ujemne),
  • przez drugą połowę – przewodzi, ale narażona jest na przebicie wsteczne, które może ją zniszczyć.

Problem z AC:

  • Bezpośrednie podłączenie do 230 V AC → LED prawdopodobnie spłonie,
  • Nawet z prostownikiem – powstaje ripple, czyli migotanie, bardzo szkodliwe dla wzrostu roślin.

💬Część 4: Jak to opisać „po ludzku”?

Prąd DC to rzeka – płynie zawsze w jednym kierunku, napędzając wodne koło (LED).
Prąd AC to huśtawka – raz w jedną, raz w drugą, ale wciąż przekazuje energię.

Rzeka LED-owi pasuje – kręci się bez problemu.
Huśtawka? Kręci się tylko wtedy, gdy pchana z właściwej strony. A jak uderzy z drugiej – może rozwalić cały mechanizm.

🌱Część 5: Co to oznacza w praktyce – Growlight Edition

Parametr DC AC
Wymagany dla LED? ✅ Tak ❌ Niebezpieczne
Ripple ✔️ Niski przy dobrej filtracji ❌ Wysoki bez wygładzania
Potrzeba stabilizacji? Tak (CC lub CV) Tak + prostownik + filtr
Typowy driver Mean Well HLG, Sosen SS Brak – AC bezpośrednio nie nadaje się do LED

✅ Kluczowe wnioski

  • LED działa tylko na DC – i to najlepiej stabilizowanym, bez ripple.
  • AC ma sens w sieci przesyłowej i transformatorach – ale musi być zamieniony na DC przed podaniem do diody.
  • Zasilacze do lamp LED to zawsze konstrukcje typu AC → DC + stabilizacja.
  • LED + AC = migotanie, skrócona żywotność, stres fotobiologiczny dla roślin.

🔧Punkt 3: Jak zasilacz zamienia prąd zmienny (AC) na stały (DC)?

🔬Część 1: Ogólny schemat konwersji AC → DC

Zasilacz, który działa z sieci (230 V AC), musi wykonać cztery główne kroki:

  • Prostownik – zamienia AC na „pulsujące” DC
  • Filtracja – wygładza tę falę
  • Stabilizacja – zapewnia docelowe napięcie lub prąd
  • Kontrola / zabezpieczenia – przeciążenie, przegrzanie itd.

⚙️Część 2: Krok 1 – prostownik (mostek Graetza)

🔍 Co robi?
Mostek Graetza – układ czterech diod zamieniający AC w jednokierunkowy DC.

🔬 Jak działa?
Dioda przewodzi tylko w jedną stronę. Mostek przekierowuje obie połówki sinusoidy tak, że wynik to dodatni „pulsujący” prąd.

UDC ≈ |UAC| – 2Vf

Gdzie Vf to spadek napięcia na jednej diodzie (ok. 0,7 V).

📈 Przebieg:
Po mostku – napięcie jest dodatnie, ale nadal pofalowane.

💬 Prosto:
Napięcie przestaje zmieniać znak, ale nadal faluje – jak fala, która nie cofa się, tylko zawsze napiera.

🧰 Część 3: Krok 2 – filtracja (kondensator wygładzający)

🔍 Co robi?
Kondensator ładuje się podczas „górki” napięcia i rozładowuje w dolinach, wyrównując napięcie.

Vripple = I / (f · C)

  • I – prąd obciążenia
  • f – częstotliwość (np. 100 Hz)
  • C – pojemność (F)

📉 Przykład:
Vripple ≈ 1 / (100 × 0.00047) = 21.3 V
→ za dużo, dlatego używa się kondensatorów rzędu 4700 µF i/lub MLCC

💬 Prosto:
Kondensator to jak zbiornik, który wyrównuje falowanie – zamiast przerywanego strumienia mamy stabilny.

🔄 Część 4: Krok 3 – stabilizacja (regulacja prądu/napięcia)

🔍 Po co?
Żeby prąd/napięcie nie skakało przy zmianach obciążenia – LED-y są na to wrażliwe.

Rodzaj Co robi? Kiedy się stosuje?
LDO Stabilizuje napięcie z niewielką różnicą wej/wyj Proste aplikacje, niskie prądy
Buck Obniża napięcie Gdy LED potrzebuje mniej niż dostarcza sieć
Boost Podwyższa napięcie Rzadsze – szeregowe LED-y
Buck-Boost / SEPIC Łączy cechy obu Gdy napięcie wejściowe jest zmienne

🔁 Sprzężenie zwrotne:
Zasilacze LED mierzą prąd/napięcie wyjściowe i dostosowują PWM tranzystora, by utrzymać żądane parametry.

🔐Część 5: Zabezpieczenia i kontrola

Każdy profesjonalny zasilacz do LED (np. Mean Well, Sosen) zawiera:

  • OVP – Over Voltage Protection
  • OCP – Over Current Protection
  • OTP – Over Temperature Protection
  • SCP – Short Circuit Protection
  • NTC / MOV / Varistory – ochrona przed przepięciem z sieci
  • EMI filtracja – tłumienie zakłóceń

Bez tego – jeden skok napięcia i po LED-ach. A może nawet po całym growboxie.

📚 Źródła naukowe

  • Horowitz & Hill – The Art of Electronics, Cambridge
  • Texas Instruments – AN-1031: Selecting Input Capacitors for Buck Converters
  • Murata – Filtering Techniques and EMI Suppression in Power Electronics
  • IEEE PELS – Switching Converter Control Theory, 2022
  • TI Application Note SLTA055 – ESR in Output Caps
  • Wikipedia – Bridge rectifier

✅ Kluczowe wnioski

  • Mostek Graetza + kondensator = minimum do uzyskania używalnego napięcia DC z sieci.
  • LED-y są wrażliwe na wahania napięcia – musisz stabilizować prąd, nie tylko napięcie.
  • Tylko zasilacz z dobrą filtracją i kontrolą da Ci światło, które nie migocze i nie zamorduje diody po tygodniu.
  • Profesjonalny zasilacz to nie luksus – to podstawowy element układu LED Grow.

🔋Punkt 4: Rodzaje zasilaczy do LED – CV, CC i hybrydowe

🧠Część 1: Po co w ogóle są różne rodzaje?

LED nie działa jak zwykła żarówka – to nieliniowy komponent półprzewodnikowy, który potrzebuje dokładnie dobranego prądu. Dlatego istnieją różne tryby zasilania dostosowane do LED.

⚙️Część 2: Constant Voltage (CV)

🔍 Co to jest?
Zasilacz CV dostarcza stałe napięcie, a prąd zależy od rezystancji odbiornika.

I = U / R

📦 Typowe zastosowanie:

  • Taśmy LED z rezystorami
  • Proste sterowniki PWM

🧱 Wymagania: Musisz znać napięcie nominalne i obecność ogranicznika prądu.

💬 Prosto: Kran z wodą pod stałym ciśnieniem – jeśli nie masz regulatora (rezystora), zaleje Ci ogród.

✅ Plusy:

  • Prosty, tani
  • Dobry do taśm LED
  • Obsługuje wiele odbiorników równolegle

❌ Minusy:

  • Bez rezystora – LED się spali
  • Spadki napięcia na długich przewodach
  • Brak kontroli prądu

Część 3: Constant Current (CC)

🔍 Co to jest?
Zasilacz CC dostarcza stały prąd, dopasowując napięcie do LED.

P = U · I ⇒ U = P / I

📦 Typowe zastosowanie:

  • COB, Quantum Boards
  • Diody mocy bez rezystorów (np. Samsung LM301H)

💬 Prosto: Jak dać LED-owi jedną, dokładnie odmierzoną łyżkę cukru – ani więcej, ani mniej.

✅ Plusy:

  • Bezpieczny dla diod
  • Stała jasność
  • Precyzyjna kontrola

❌ Minusy:

  • Trzeba znać dokładny prąd i zakres napięcia LED-a
  • Źle dobrany = brak światła lub awaria

🔀Część 4: Zasilacze hybrydowe (CV + CC)

🔍 Co to jest?
Zasilacze takie jak Mean Well HLG automatycznie przełączają tryb CV/CC zależnie od obciążenia.

🧠 Jak działa?

  • Bada impedancję wyjściową
  • Tryb CV dla taśm, CC dla COB
  • Zawsze z zabezpieczeniami i sprzężeniem PID

📐 Przykład PID:
u(t) = Kpe(t) + Ki∫e(t) dt + Kd·de(t)/dt

💬 Prosto: Smart‑kucharz: wie, co masz w garnku i sam decyduje, co dodać.

✅ Plusy:

  • Uniwersalność
  • Wysoka sprawność (do 95%)
  • Pełne zabezpieczenia

❌ Minusy:

  • Droższe
  • Wymagają znajomości LED-a

🏁Część 5: CV vs CC – porównanie praktyczne

Cecha Constant Voltage (CV) Constant Current (CC)
Napięcie wyjściowe Stałe Zmienna
Prąd wyjściowy Zmienny Stały
Dla jakich LED? Taśmy z rezystorem COB, diody mocy
Ryzyko uszkodzenia LED Wysokie bez rezystora Niskie (jeśli dobrany)
Cena Niska Wyższa
Trudność doboru Łatwa Średnia

📚 Źródła naukowe i dokumentacja

✅ Kluczowe wnioski

  • Nie ma jednego „najlepszego” zasilacza – wszystko zależy od LED-a i aplikacji.
  • LED bez rezystora? ZAWSZE zasilacz CC.
  • Taśmy LED → tylko CV, dopasowane napięciem.
  • Zasilacze hybrydowe = złoty środek, jeśli wiesz, co robisz.

🧩Punkt 6: Inne komponenty w zasilaczu – co tam naprawdę siedzi?

🔌Część 1: PFC – Power Factor Correction (korekcja współczynnika mocy)

🔍 Co to jest?
Współczynnik mocy (PF) to stosunek mocy czynnej (którą zużywasz) do pozornej (którą pobierasz):

PF = Pczynna / Ppozorna

PFC to układ, który kształtuje prąd z sieci, aby był w fazie z napięciem i przypominał sinusoidę.

💡 Dlaczego to ważne?

  • Bez PFC zasilacz pobiera prąd skokowo (w szczytach sinusoidy)
  • Powoduje to obciążenie sieci, harmoniczne i możliwe wyzwolenie bezpieczników
  • PFC poprawia PF do >0,95 – zgodnie z normą EN 61000-3-2 dla >75 W

📦 Typy PFC:

Typ Jak działa Sprawność Uwagi
Pasywny PFC Dławik + kondensator, przesuwa fazę PF ≈ 0,7–0,8 Tani, mały zysk
Aktywny PFC Przetwornica boost sterowana PWM PF > 0,95 Standard w Mean Well HLG, Sosen SS

💬 Prosto:
Bez PFC to jakbyś tankował auto tylko 2 sekundy co 10 – skokowo. PFC = płynne tankowanie bez stresu dla sieci.

📡Część 2: EMI Filter – filtr zakłóceń elektromagnetycznych

🔍 Co to jest?
Zasilacze impulsowe generują zakłócenia. EMI filtr je tłumi, by:

  • nie zakłócać Wi-Fi, audio, Bluetooth, itp.
  • spełniać normy EMC i nie sypać "śmieciem" po sieci

📐 Budowa:

  • Common mode choke (dławik) – tłumi zakłócenia wspólne
  • Kondensatory X (między L a N) i Y (doziemne) – tworzą filtr LC

🎯 Przykład:
Zasilacz bez EMI: zakłócenia 300–500 kHz
Z EMI: redukcja o 30–50 dB

💬 Prosto:
EMI = hałas w rurze. Filtr EMI = tłumik – prąd płynie czysto, bez buczenia i interferencji.

🔐Część 3: Zabezpieczenia – OVP, OCP, OTP, SCP

  • 🛡️ OVP – odcina napięcie wyjściowe powyżej np. 42 V – chroni przed przebiciem
  • 🔥 OTP – wyłącza driver przy przekroczeniu temperatury (np. >100°C)
  • ⚡ OCP – chroni przed nadmiernym prądem (np. 2,8 A dla COB)
  • 💥 SCP – w przypadku zwarcia przełącza układ w tryb hiccup

💬 Prosto:
Te zabezpieczenia to pasy, poduszki i czujniki – bez nich: jeden błąd i po zasilaczu (i roślinach).

🌩️Część 4: Komponenty ochronne – MOV, NTC, warystory

  • ⚡ MOV – chroni przed przepięciem (np. piorun), przewodzi ładunek do PE
  • 🔥 NTC – ogranicza prąd przy starcie; potem "znika" (spada rezystancja)

💬 Prosto:
MOV = bezpiecznik do piorunów ⚡
NTC = amortyzator przy rozruchu 🛞

📚 Źródła naukowe i techniczne

  • Texas Instruments – "Designing EMI Filters for SMPS", SLAA368
  • Mean Well – PFC, EMI and Protection Circuits Application Note, 2023
  • IEEE – "Overvoltage Protection Techniques", 2021
  • Murata – "NTC Thermistor Selection Guide", doc# NTC-Intro-22
  • Sosen & Inventronics datasheets – sekcja "Protections"
  • Wikipedia: Power factor
  • Wikipedia: EMI Filter

✅ Kluczowe wnioski

  • Zasilacz to złożony układ z filtrami, czujnikami i układami ochronnymi – nie tylko „pudełko z napięciem”.
  • Profesjonalne zasilacze (Mean Well, Sosen) mają to wszystko i działają latami.
  • Zasilacz bez EMI i PFC = zakłócenia, uszkodzenia i krótkie życie układu.
  • Chcesz stabilnego światła? Kup driver z pełnymi zabezpieczeniami i certyfikatami.

🌊Punkt 7: Co to jest ripple i dlaczego to wróg LED-ów?

🧪Część 1: Ripple – definicja fizyczna

Ripple (po polsku: tętnienia) to okresowe wahania napięcia na wyjściu zasilacza DC.

Są wynikiem:

  • Prostowania prądu zmiennego (AC) bez idealnego wygładzenia
  • Pracy przetwornicy impulsowej (np. buck, boost), która działa skokowo

Ripple ma charakter okresowy i wyrażane jest jako:

  • wartość skuteczna (RMS)
  • wartość szczyt-szczyt (peak-to-peak)
  • w procentach napięcia DC

🧮Część 2: Wzory i obliczenia ripple

Po prostowniku:
Vripple = I / (f · C)

Gdzie:

  • I – prąd obciążenia
  • f – częstotliwość prostowanego napięcia (np. 100 Hz)
  • C – pojemność kondensatora

W przetwornicy impulsowej (np. buck):
Vripple = Vout · (1 – D) / (8 · L · f)

Albo prościej – ripple na kondensatorze wyjściowym:
Vripple ≈ Iload / (f · Cout)

Dodatkowe czynniki:

  • ESR kondensatora
  • Zakłócenia przełączania MOSFET
  • Brak dławika wyjściowego (często w tanich zasilaczach)

📉Część 3: Przykład liczenia ripple – praktyka

Założenia:

  • LED 36 V, pobór prądu 2,8 A
  • Kondensator: 1000 µF
  • Częstotliwość: 100 Hz

Vripple = 2,8 / (100 · 0,001) = 28 V ❌ ZBYT DUŻO

➡ Wymagane minimum 4700 µF:

Vripple ≈ 2,8 / (100 · 0,0047) ≈ 5,96 V

Dlatego profesjonaliści używają:

  • Dużych kondensatorów elektrolitycznych
  • MLCC niskiego ESR (0,1–1 µF)
  • Dławików filtrujących na wyjściu

🌱Część 4: Dlaczego ripple zabija LED?

  • Migotanie (flicker): 100x/s – oko nie widzi, ale roślina czuje
  • Skaczący prąd: = skaczące spektrum = stres PAR
  • Nagrzewanie chipu: 80°C → 40°C i z powrotem = zmęczenie materiału
  • Zabójstwo kondensatora: ripple = AC prąd → grzeje się → żyje krócej

(Wzrost temperatury o 10°C = 2× krótsza żywotność kondensatora)

👁️Część 5: Jak się mierzy ripple?

Najlepiej: oscyloskop + sonda różnicowa
– ustaw skale na 20 mV/div, ripple to „szarpana fala”

Alternatywa: multimetr True RMS z filtrem AC
⚠️ Uwaga: nie wykrywa HF ripple – tylko orientacyjnie

📏Część 6: Co to znaczy „dobry ripple”?

Jakość zasilacza Ripple (peak-to-peak) Typowe
Tani chińczyk 1–3 V ❌ Źle
Średni OEM 200–500 mV ⚠️ Może być
Mean Well / Sosen < 100 mV ✅ OK
Laboratoryjny PSU < 10 mV 🔬 Super precyzja

Norma IEEE 1789-2015: ripple < 10% dla światła do biologii (np. rośliny, medycyna)

💬Część 7: Jak to opisać po ludzku?

Ripple = ciągłe, lekkie skręcanie i odkręcanie kranu z napięciem.

LED zamiast świecić stabilnie – drga prądowo i cieplnie. Roślina to czuje.
Jak fotosynteza na stroboskopie 🌱💀

🧠Część 8: Jak ograniczyć ripple w praktyce?

  • ✅ Dobrej jakości driver (Mean Well HLG, Sosen SS series)
  • ✅ Duże kondensatory wyjściowe: 4700–10000 µF
  • ✅ MLCC 0,1–1 µF blisko diody
  • ✅ Dławik filtrujący
  • ✅ Driver pracujący w 50–90% mocy nominalnej

📚 Źródła naukowe

  • IEEE 1789-2015 – Recommended Practice for Modulating Current in LEDs
  • Murata – Ripple Noise and Suppression Techniques in SMPS
  • Texas Instruments – SLTA055: Ripple Current in Output Caps
  • Mean Well AN – Ripple and Noise Reduction, 2022
  • Cree LED AN – Current Ripple Impact on LED Performance, 2019
  • Wikipedia: Ripple (electrical)

✅ Kluczowe wnioski

  • Ripple = ukryty wróg – skraca żywotność LED nawet o 80%
  • Ripple = flicker = stres = mniejsze plony
  • Porządny zasilacz = stabilne światło = zdrowa roślina = spokojna głowa

🎯Punkt 8: Jak dobrać zasilacz LED – praktyczne przykłady z modelami Mean Well i Sosen

🧠Część 1: Algorytm doboru – krok po kroku

  • Sprawdź parametry LED-a:
    • napięcie przewodzenia Vf, np. 36 V
    • prąd nominalny If, np. 2,8 A
    • moc: P = Vf × If
    • czy LED ma rezystor? → CV / CC
  • Określ typ zasilacza:
    • ✔️ COB / QB / LED mocy bez rezystora → Constant Current (CC)
    • ✔️ Taśma LED z rezystorami → Constant Voltage (CV)
  • Zdefiniuj zakres napięcia (Vmin–Vmax) – zasilacz CC musi go obejmować
  • Sprawdź opcje ściemniania – potrzebujesz dimmingu? Wybierz wersje „B” (0–10 V) lub DALI
  • Dodaj margines mocy: 20–30% zapasu → niższa temperatura i dłuższe życie

💡Przykład 1: COB LED 100 W, 36 V, 2,8 A

🔎 Założenia:

  • LED: Bridgelux Vero 29 Gen 7
  • Vf = 36 V
  • If = 2,8 A
  • P = 36 × 2,8 = 100,8 W

🔌 Potrzebujesz: zasilacz CC, prąd 2,8 A, napięcie 30–42 V, moc 110–120 W

✅ Rekomendacja:

  • 👉 Mean Well HLG-120H-C2800
    • Prąd: 2800 mA
    • Zakres napięcia: 21–43 V
    • Sprawność: 93%
    • PF > 0,95
    • Wersje:
      • A – potencjometr
      • B – 0–10 V / PWM / rezystor
      • AB – oba
  • 👉 Alternatywa: Sosen SS-120H2800-C
    • 2800 mA, 28–43 V
    • PF 0,97, THD < 10%
    • MTBF > 200 000 h
    • ~15–20% tańszy niż Mean Well

💬 Dlaczego CC? COB-y nie mają ograniczników prądu. Za dużo → spalenie LED. Za mało → słaba moc. CC = jedyne sensowne rozwiązanie.

💡Przykład 2: Quantum Board 240 W, 48 V, 2,5 A

🔎 Założenia:

  • Samsung LM301H (QB288)
  • 48 V
  • 2,5 A
  • 2 × 120 W = 240 W

🔌 Potrzebujesz: zasilacz CC, prąd 2500 mA, napięcie 48 V, moc 240–260 W

✅ Rekomendacja:

  • 👉 Sosen SS-240VH-56B
    • 42–56 V
    • 2500 mA
    • PF > 0,97
    • Efektywność: 94–95%
    • Dimming: 0–10 V (B)
  • 👉 Alternatywy:
    • Inventronics EUD-240S250DT – top, DALI
    • Mean Well HLG-240H-C2500 – jakość premium

💬 Dlaczego Sosen? Ma świetne zabezpieczenia i trzyma napięcie idealnie w zakresie 47–49 V – dokładnie dla QB.

💡Przykład 3: Taśma LED 24 V, moc 120 W

🔎 Założenia:

  • 5 m taśmy LED 24 V
  • 24 W/m → 120 W
  • I = P / U = 120 / 24 = 5 A

🔌 Potrzebujesz: zasilacz CV, 24 V, min. 5 A, moc ≥ 150 W

✅ Rekomendacja:

  • 👉 Mean Well LRS-150-24
    • 24 V, 6,5 A
    • 156 W
    • Ripple < 150 mV
    • MTBF: 210 000 h
    • ~80 zł brutto
  • 👉 Alternatywa: Mean Well HLG-150H-24A (IP67, zewnętrzny)

💬 Dlaczego CV? Taśmy mają rezystory. Zasilacz daje ciśnienie (24 V), taśma sama „ciągnie” prąd. Nie potrzebujesz kontroli prądu – potrzebujesz stabilnego napięcia.

💣Część 4: Częste błędy przy doborze

Błąd Skutek Jak unikać
Użycie CV do COB Spalenie LED Upewnij się, czy LED ma rezystor
Brak zapasu mocy Przegrzewanie zasilacza Minimum 20–30% zapasu
Za wysokie napięcie w CC Przebicie diody Sprawdź tolerancje Vf min–max
Brak zabezpieczeń Awaria, pożar Szukaj OVP, OCP, OTP, SCP w datasheet

📚 Źródła techniczne

✅ Kluczowe wnioski

  • Zasilacz LED to nie „pudełko 12 V” – to precyzyjny komponent systemu
  • Każdy typ LED wymaga konkretnego trybu: CC lub CV
  • Dobieraj świadomie: napięcie, prąd, moc, zakres, zabezpieczenia
  • Mean Well i Sosen dają pełną dokumentację – korzystaj z niej!

💣Punkt 9: Czy można użyć zasilacza 1000 W do lampy 240 W?

🔍Część 1: Krótka odpowiedź

✅ TAK – ale pod pewnymi warunkami.

Zasilacz nie „wpycha” energii na siłę – podaje tylko tyle, ile zażąda obciążenie.

⚙️Część 2: Jak działa zasilacz impulsowy (SMPS)?

Zasilacz to konwerter, nie bateria. Kluczowy wzór:

PLED = U × I (zasilacz tylko dostarcza)

Nie da się „przelać” 1000 W do odbiornika 240 W.

📐Część 3: Warunki, które muszą być spełnione

  • Zgodność napięcia: np. 48 V CV do 48 V lampy
  • Zabezpieczenia OVP/OCP: blokują nadmiar prądu/napięcia
  • Brak błędu CV + LED bez rezystora: to jedyny realny problem

🧠Część 4: Co daje zapas mocy?

Parametr Bez zapasu Z zapasem
Obciążenie 100% 24%
Temperatura 65–75°C 35–45°C
Hałas maks. RPM minimalny lub zero
Żywotność krótsza +100–200%
Sprawność maks. optymalna (sweet spot 80–90%)

MTBF: Spada znacząco przy większym cieple. Zapas = mniejsze grzanie = dłuższe życie.

💬Część 5: Jak to opisać „po ludzku”?

Zasilacz 1000 W to lodówka. LED bierze tyle, ile potrzebuje. Nie przeje się, jeśli lodówka ma drzwi (OCP) i ktoś pilnuje porcji (driver).

🚨Część 6: Kiedy NIE można?

  • ❌ CV bez ogranicznika do COB – zabójstwo
  • ❌ CC 5 A do LED 2,8 A – przekroczenie prądu
  • ❌ No-name bez zabezpieczeń – może walić pełną mocą przy zwarciu

🧪Część 7: Praktyka – przykład

Model Moc Prąd Zakres napięcia Efektywność Czy można?
Sosen SS-240H-48B 240 W 5 A 24–48 V 94% ✅ TAK
Mean Well HLG-320H-48B 320 W 6,7 A 24–48 V 95% ✅ TAK (z dimmingiem/OCP)
No-name „1000 W” ??? ??? ??? ??? ❌ NIE

📚 Źródła techniczne

  • Mean Well App Note: Power Derating & Efficiency Curve
  • Sosen SS-240H datasheet
  • IEEE PELS, 2020 – Oversizing vs Thermal Stability
  • Texas Instruments – Power Source vs Sink Limitations

✅ Kluczowe wnioski

  • Przewymiarowanie jest OK – jeśli masz zabezpieczenia
  • Niższa temperatura, wyższa żywotność, cicha praca
  • Zasilacz dostarcza tyle, ile „poprosi” odbiornik

💥Punkt 10: Tania chińszczyzna vs markowe zasilacze – porównanie totalne

⚖️Część 1: Czym różni się markowy zasilacz od „300W z AliExpress”?

  • Chińczyk:
    • „300 W” to czasem tylko chwilowe szczyty
    • Brak certyfikatów, dokumentacji, filtrów EMI, PFC
    • Często brak zabezpieczeń – SCP/OVP
  • Markowe (Mean Well, Sosen, Inventronics):
    • Dokładne dane: napięcie, prąd, ripple, PF, THD
    • Certyfikaty: CE, RoHS, UL, TÜV
    • Pełne zabezpieczenia i filtracja EMI zgodna z EN 55015
    • MTBF ≥ 200 000 h

🧪Część 2: Dane z testów laboratoryjnych

🔬 Chiński „300W” z AliExpress:

Parametr Deklaracja Rzeczywistość
Napięcie 24 V 23,2 V ± 1,5 V
Prąd max 12,5 A 7,8 A przed wyłączeniem
Ripple <100 mV ~800–1000 mV
PF >0,9 0,47 (!)
EMI brak danych sieje zakłóceniami
Zabezpieczenia „tak” brak SCP, brak OVP
Temperatura do 60°C 87°C po 30 min

➡ Realna moc: ~190 W, napięcie bez obciążenia: 27,5 V – zagrożenie dla LED

🔬 Mean Well LRS-150-24:

  • Napięcie: 24,05 V ± 0,1 V
  • Prąd max: 6,5 A
  • Ripple: 80 mV typ., <150 mV max
  • PF: 0,96
  • EMI: zgodność z EN 55032 klasa B
  • Zabezpieczenia: SCP, OVP, OTP
  • Temp: ~50°C przy 80% obciążenia

🔬 Sosen SS-240VH-56B:

  • Prąd: 2,5 A (CC)
  • Napięcie: 42–56 V
  • Ripple: <3% typ., <5% max
  • PF: 0,97
  • Efektywność: 94,5%
  • Zabezpieczenia: pełne – OVP, SCP, OTP, hiccup mode

💬Część 3: Jak to działa „po ludzku”?

Chińczyk = lampa LED 100 W za 30 zł → świeci jak 25 W, grzeje jak 150 W, padnie za 2 tygodnie.

Markowy zasilacz = certyfikowany kucharz – podaje dokładną porcję, bez przekarmienia i zatrucia.

⚠️Część 4: Konsekwencje użycia taniego zasilacza

Co może pójść nie tak? Dlaczego?
LED przestaje świecić Za duży ripple – uszkodzenie struktury
Roślina rośnie słabo Flicker – nierówne spektrum światła
Zasilacz się przegrzewa Brak radiatora, zaniżona moc
Wybuch lub pożar Brak SCP/OVP, tanie kondensatory
Zakłócenia urządzeń Brak EMI filtra – problemy z audio, Wi-Fi

📚 Część 5: Certyfikaty, które naprawdę coś znaczą

Certyfikat Co oznacza? Obowiązkowy?
CE Zgodność z dyrektywami UE ✅ Tak
RoHS Brak substancji szkodliwych ✅ Tak
UL Normy USA – bezpieczeństwo ❌ (UE), ✅ (USA)
TÜV / ENEC Niezależne testy ⚠️ Zalecane
PFC (EN 61000-3-2) PF > 0,9 ✅ powyżej 75 W
EMI (EN 55015/32) Emisje zakłóceń
  • Chińczyki: często tylko nadruk CE („China Export”)
  • Markowe: pełne datasheety, certyfikaty, gwarancje, normy

✅ Część 6: Wnioski końcowe

  • Niższa cena = większe ryzyko – to nie zawsze się opłaca
  • LED-ów nie zabija moc – zabija niestabilność i brak zabezpieczeń
  • Tani zasilacz = możliwie najdroższy błąd – strata LED, roślin i czasu
  • Markowe = dokumentacja, certyfikacja, filtracja, zabezpieczenia

🏷️Punkt 11: Certyfikaty zasilaczy LED – kto je daje, co oznaczają i po co są?

📦Część 1: Po co w ogóle są certyfikaty?

  • Zasilacz źle zaprojektowany może:
    • porażać prądem,
    • spowodować pożar,
    • siać zakłóceniami,
    • łamać przepisy UE.
  • Certyfikaty to dowód, że:
    • urządzenie spełnia normy,
    • jest bezpieczne,
    • nie szkodzi sieci ani środowisku.

🛠️Część 2: Najważniejsze certyfikaty – twarde fakty

Certyfikat Kto nadaje Co sprawdza Obowiązkowy? Dla kogo?
CE Producent Zgodność z dyrektywami UE ✅ TAK Wszystko w UE
RoHS UE Brak toksycznych substancji ✅ TAK Cała elektronika
UL UL (USA) Bezpieczeństwo elektryczne ❌ UE, ✅ USA Eksport do USA/Kanady
TÜV Niemieckie laby Testy EMC, bezpieczeństwa ❌, ale warto OEM i UE
ENEC UE Zgodność z EN 61347 ❌, ale prestiż Top lampy LED
CB Scheme IEC Wzajemne uznanie Producenci globalni
PSE Japonia Bezpieczeństwo ✅ Japonia Eksport do Azji
CCC Chiny Chińska zgodność ✅ Chiny Produkcja/sprzedaż w CN

Część 3: Najważniejsze normy, które muszą spełniać zasilacze LED

Norma Co reguluje? Przykład zastosowania
IEC 61347-1/-2-13 Bezpieczeństwo zasilaczy LED ENEC, CE
EN 61000-3-2 Harmoniczne prądu (PFC) Zasilacze >75 W
EN 55015 / CISPR 15 EMI – zakłócenia Emitowane zakłócenia
IEC 61547 Odporność na EMI Ochrona przed zakłóceniami
UL 8750 Bezpieczeństwo w USA Eksport za ocean
EN 60598-1 Bezpieczeństwo całych opraw Dla producentów lamp

🔍Część 4: Jak rozpoznać, czy certyfikat jest prawdziwy?

  • Sprawdź datasheet – powinien być numer, instytucja, norma
  • Sprawdź logo – prawdziwe CE ≠ China Export
  • Nie ma dokumentacji? ➝ NIE MA certyfikatu.

💬Część 5: Po co Ci to w growlampie?

  • Żeby świeciło stabilnie i bezpiecznie przez lata
  • Żeby uniknąć pożaru, przepięcia, zakłóceń
  • Żeby sterowniki i automatyka działały bez zakłóceń

📚 Źródła

  • CE Compliance Manual – European Commission
  • RoHS2 Directive 2011/65/EU
  • IEC 61347 standards
  • UL: LED Driver Safety
  • TÜV Süd: LED Control Gear
  • ENEC Overview
  • IEEE: EMI Testing of LED Drivers (2020)

✅ Kluczowe wnioski

  • CE i RoHS to absolutne minimum w UE
  • TÜV, UL, ENEC = rzeczywiste testy, bezpieczeństwo
  • Chińczyk bez certyfikatów = loteria
  • Mean Well, Sosen = pełne zabezpieczenie, spokój i trwałość

🧱Zakończenie

Nie oszczędzaj na zasilaczu. On decyduje, czy lampa będzie świecić stabilnie, czy puści dym.

Dobry zasilacz LED to:

  • 💡 Stabilne światło → lepszy wzrost
  • 🌈 Czyste spektrum → efektywna fotosynteza
  • ❄️ Niższa temperatura → dłuższe życie diody
  • 🛡️ Zabezpieczenia → bezpieczny growbox
  • 📄 Certyfikaty → zgodność z przepisami

Możesz mieć najlepsze LED-y, chłodzenie, sterowniki…

...ale jeśli dasz im zasilacz bez PFC, z ripple 25% i bez zabezpieczeń – to prosisz się o katastrofę.

Nie oszczędzaj 70 zł – oszczędzisz 700 zł (i nerwy).

Zasilacz to nie dodatek. To SERCE Twojej lampy LED.

Powrót do blogu